Mensen vragen mij weleens hoe ik mijn werk volhoud. “Je ziet zoveel verdriet en leed, wat doet dat eigenlijk met jou”? Steevast antwoord ik dat ik een kwetsbaar, zinvol en prachtig vak heb. Daar waar ik het verschil kan maken voor anderen door mij in te leven en zo optimaal kan geven wat iemand nodig heeft. Ik had me tot voor kort nog niet eerder echt verdiept in het onderscheid tussen de twee. Maar ik maak wel degelijk onderscheid tussen empathie & compassie.
Wanneer je empathisch bent, voel je wat een ander voelt. Je doorleeft het leed en deelt het verdriet wat iemand ervaart. De negatieve gevoelens die daarbij horen, kunnen echter ook zwaar worden. Zo zwaar dat het bijna niet vol te houden is.
Wanneer je vanuit compassie de helpende hand toereikt, dan bekommer je je om andermans lijden, maar neemt geen emoties over. Dat maakt dat je beter in staat bent om een ander te helpen en in te voelen hoe je dat concreet moet doen.
In het boek van Rutger Bregman ‘De meeste mensen deugen’, wordt dat heel mooi als volgt beschreven:
“In tegenstelling tot empathie kost compassie geen energie… Compassie is meer beheerst, afstandelijker en constructiever. Het laat je niet delen in het lijden van de ander, maar helpt je wel diens leed te zien. En belangrijker nog: het helpt je om in actie te komen. Compassie geeft energie. Want zeg nu zelf: als een kind bang is voor het donker wil je als ouder niet in een hoekje van de kamer meehuilen (empathie). Nee, je wilt troosten en geruststellen (compassie).”
We kunnen dus met elkaar duurzaam helpend zijn wanneer we ons inleven in iemands belevingswereld. Waar iemand vandaan komt, waarom iets met iemand iets doet. Je beschermt jezelf dan eveneens en laten we eerlijk zijn, zelfzorg is nodig om blijvend voor anderen te kunnen zorgen. En dat geldt dus ook voor mij.
Lukt me dat altijd? Zeker niet. Bij iedere familie die ik ontmoet zijn er één of meerdere momenten waar ik totaal empathisch ben en leed doorvoel. Ik vind dat niet erg, want voor mij betekent het dat ik als mens ook best kwetsbaar mag zijn. Uitvaartzorg is mensenwerk en gaat immers over kwetsbaarheid.
Van hoe het hoort naar hoe het kan
november 12, 2023
